سیستم مدار بسته یک نوع سیستم نظارت تصویری است که از دهه 1940 برای اولین بار توسط شرکت زیمنس AG برای مشاهده پرتاب راکت Peenemunde در آلمان مورد استفاده قرار گرفت. دوربین مداربسته، همانطور که از نامش بر می آید، یک سیستم بسته است که تمامی اجزای آن به طور مستقیم به یکدیگر متصل بوده و سیگنال آن به طور عمومی توزیع نمی گردد. این امر بر خلاف سیستم های پخش تلویزیونی است که هر گیرنده ای می تواند سیگنال آن را دریافت کند.
دوربین های مدار بسته از نظر نوع سیگنال به سه دسته دوربین های آنالوگ، دوربین های آنالوگ HD و دوربین های تحت شبکه یا IP تقسیم بندی می شوند. هر کدام از این دوربین ها دارای تکنولوژی متفاوتی هستند که با توجه به کاربری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد های دوربین مداربسته
از دوربین های مدار بسته به طور اخص در مکان های امنیتی و و نظارتی مانند فروشگاه ها، بانک ها، موسسات دولتی و … استفاده می گردد. چندین مثال از کاربرد های مختلف آن در زیر آمده است:
- نظارت بر کنترل ترافیک در سطح کلان شهر ها
- مورد استفاده در اماکن خصوصی، منازل، شرکت ها، مدارس و مهد کودک ها
- حمل و نقل عمومی
- در مراکز تجاری
- در استادیوم های ورزشی
- استفاده در اتوبوس های شهری برای کنترل خرابکاری.
- کنترل خطوط تولید در کارخانه ها
- و…
اجزای یک سیستم مداربسته
یک سیستم مداربسته دارای اجزای مختلفی از جمله دوربین، دستگاه ضبط، کابل و سیم های مخصوص، منبع تغذیه و تجهیزات جانبی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم.
دوربین مداربسته
یکی از اجزای مهم در یک سیستم مدار بسته، دوربین است. دوربین ها وظیفه ارائه تصاویر را بر عهده دارند که با توجه به کاربرد آنها در انواع مختلفی از بدنه های پلاستیکی و فلزی در اشکال مختلف دام، بولت، اسپید دام، مینیاتوری و … ارائه می گردند. سنسور ها و یا چیپ های تصویری جزء مهمی در داخل دوربین هستند که وظیفه تبدیل نور دریافتی از تصاویر به سیگنال های الکتریکی را دارند.
چیپ های تصویر بکار رفته در دوربین های مدار بسته از دو نوع CMOS و CCD هستند. بخش دیگر لنز های بکار رفته در آن هستند که می توانند از نوع لنز ثابت، وریفوکال و وریفوکال موتوردار باشند. هر کدام از این لنز ها دارای فاصله کانونی های متعددی هستند. به طور کلی هرچه فاصله کانونی لنز کمتر باشد تصویری وایدتری ارائه می دهد. برای مثال تصاویر ایجاد شده توسط یک لنز 2.8 میلیمتری تصویری بازتر و وسیع تری از یک لنز 6 میلیمتری دارد اما به همین نسبت عمق تصویر در لنز 6 میلیمتری بیشتر است.
دستگاه ضبط دوربین مداربسته
یکی از اصلی ترین قسمت های دوربین مداربسته دستگاه ضبط است. روش های متفاوتی برای ضبط تصویر در دوربین های مداربسته وجود دارد. برای مثال دستگاه VCR که یکی از قدیمی ترین دستگاه های ضبط در تجهیزات مدار بسته هستند که امروزه استفاده از آنها به کلی منسوخ گردیده است و دستگاه دیگری با نام دستگاه ضبط DVR که مخفف عبارت Digital Video Recorder است جایگزین آن شده است. در DVR تصاویر ابتدا به صورت دیجیتال در آمده و سپس در هارد دیسک ضبط می شوند. دستگاه ضبط NVR و یا Network Video Recorder نیز یک دستگاه ضبط برای دوربین های تحت شبکه است که به دلیل پشتیبانی از نرم افزار های مختلف توسط آن دارای قابلیت های ویژه و منحصر به فردی است.
مانیتور
تصویر ارائه شده توسط دوربین می بایست از طریق یک صفحه نمایشگر کنترل شوند. از جمله ویژگی های مهم در انتخاب یک نمایشگر مناسب می توان به اندازه، کیفیت تصویر و نوع اتصالات(پورت CVBS، پورت VGA و پورت HDMI) آن اشاره نمود.
مطلب فوق شرح مختصری از اجزای اصلی یک سیستم مداربسته است. از سایر اجزای تشکیل دهنده یک سیستم مدار بسته می توان به انواع کابل های انتقال داده و انتقال برق اعم از کابل کواکسیال، کابل شبکه، کابل HDMI، کابل VGA، کابل LAN و … انواع اتصالات از قبیل سوکت شبکه و فیش های BNC و AV و …اشاره نمود. همچنین پیشرفت های اخیر در این تکنولوژی امکان استفاده از قابلیت های بسیار پیچیده ای را ممکن ساخته است که شامل انواعی از تکنولوژی های ارتقا کیفیت تصاویر مانند Defog، WDR، و … همچنین نرم افزار های تجزیه تحلیل مانند شمارش افراد، تشخیص چهره و .. است.